De winter is op komst. Koude nachten en een bevroren bodem betekenen dat vogels minder gemakkelijk voeding kunnen vinden in de natuur. Vooral in stadse omgevingen is het aanbod van gezond voedsel schaars voor vogels. Jij als balkon- of tuineigenaar kunt daar wat aan doen. Maar wat is goed en wat schaadt onze donzige vrienden juist? Ik help je op weg in de grote jungle van vogelvoer.
Let op voldoende vet
Wist je dat een tuinvogel in een koude winternacht tot wel 20 procent van zijn lichaamsvet kan verliezen? Ik schrok er nogal van toen ik dat voor het eerst hoorde. Vet is dan ook een belangrijk onderdeel van hun dieet. Jij kunt hierbij helpen door extra vettige producten aan te bieden zoals zoutvrije pindakaas, vetbollen en -blokken, al dan niet aangevuld met extra vruchten en zaden.
Let er bij vetbollen op dat er geen plasticnetje omheen zit. Vogels kunnen daarin vast komen te zitten en er zijn voldoende alternatieven waarbij er niet een onnodig stukje plastic de wereld in geholpen wordt. Bijvoorbeeld de biologische vetbollen van de Vogelbescherming. 100% plantaardig (waar de vegans onder ons blij van worden), geen plastic en ook nog eens biologisch. Je kunt deze bollen in een vetbolhouder plaatsen of op een schaal leggen.
In alle vetblokken, gevulde kokosnoten en pindakaaspotten voor vogels die ik tegenkom, zitten dierlijke vetten. Vooral talg wordt als hoofdingrediënt gebruikt. Heb je hier geen bezwaar tegen, snuffel dan eens in de webshop van Vogelhuisje. Wil je net als ik liever iets plantaardigs? Dan kun je gemakkelijk zelf aan de slag gaan. Lees vooral door voor mijn vogelvetrecept en vul allemaal bakjes, vormpjes en glazen voor de vogels.
Koop vogelzaad biologisch
Ook voor vogelzaad geldt dat je op moet letten dat het wel genoeg energie bevat. Sommige kant-en-klare mixen worden aangevuld met graszaad of linzen. Dat zijn goedkope ingrediënten, maar leveren de tuinvogels weinig energie op. Let dus op de samenstelling waarbij zonnebloempitten, mais en pinda’s de belangrijkste ingrediënten zijn voor tuinvogels.
Voor zaden raad ik altijd aan om biologisch te kopen, zo weet je zeker dat er geen gif in of op de zaden zit en dat de vogels iets gezonds binnen krijgen. De Green+ puurmix van Vivara is biologisch.
Wil je ook los pinda’s aanbieden? Vraag de winkel of verkoper dan naar hun onafhankelijk EU-certificaat om te voorkomen dat je pinda’s met aflatoxine koopt. Aflatoxine is een gif dat gemaakt wordt door een schimmel en vooral vogels zijn heel vatbaar voor vergiftiging hierdoor.
Biedt bovendien hele pinda’s nooit los aan maar altijd in een speciale pindasilo, want jonge vogels kunnen stikken in hele pinda’s. Door ze in een silo aan te bieden, worden ze gedwongen om de pinda’s in kleine stukjes te breken met hun snavel.
Zout is slecht voor vogels
Vogels (met uitzondering van zeevogels) hebben moeite met het uitscheiden van een teveel aan zouten. Dit kan leiden tot zout-intoxicatie met uitdroging als gevolg. Geef dus nooit gewone pindakaas of brood aan vogels. Het zoutgehalte in die producten is veel te hoog voor tuinvogels.
Ook gezouten pinda’s of gebruikt frituurvet zijn niet geschikt voor tuinvogels. Door dat soort producten te geven, schaad je de tuinvogels meer dan dat je ze helpt.
De juiste locatie voor vogelvoer
Het juiste voer is een goed begin, maar de plek waar je dit neerlegt of ophangt is net zo belangrijk. Zorg allereerst voor een rustige plek in de buurt van een struik of boom zodat de vogels daarin kunnen vluchten, schuilen of even uitrusten van het eten.
Hang het voer niet op een plek waar katten gemakkelijk bij kunnen komen. Vogels houden van een veilig gevoel en willen een eventuele vijand dus kunnen zien aankomen. Geen onoverzichtelijke hoekjes of afdakjes dus.
Tenslotte is het slim om het voer op meerdere plekken te hangen. Zo verspreid je de drukte en kunnen meerdere vogelsoorten tegelijkertijd je tuin bezoeken zonder elkaar in de weg te zitten. Hang wat vetbollen in een boom terwijl je een met zaad gevuld voederhuis aan de andere kant van je tuin neerzet.
Zelf doen
Om zelf vetbollen te maken heb je niet veel nodig. Voor de basis heb je vet en zadenmix nodig en natuurlijk een vorm of pot waar je de velbol in kunt doen.
Ik gebruik altijd:
200gr kokosolie (naturel zonder zout toegevoegd),
530gr zaden/noten mix (bijvoorbeeld 425gr kant-en-klare zadenmix, 75gr pinda’s en 30gr chia-, maan- en lijnzaad)
30gr zoutvrije pindakaas.
Smelt de kokosolie langzaam in een pan. Zodra het bijna gesmolten is kan het vuur uit, de rest smelt door de hitte van de pan nog prima verder.
Doe de gewenste noten en zaden in een kom. Voeg de pindakaas en de gesmolten kokosolie toe. Lekker mixen met een lepel zodat het vet echt over elk zaadje en elke noot heen zit.
Nu kun je het in je vorm, bakje, schaal, pot en kopje lepelen. Vergeet geen touwtjes of stokjes erin te steken zodat je het kunt ophangen of de vogels erbij kunnen zitten tijdens het eten.
Voor het uitharden kun je de gevulde vormen het beste op een koele plek zetten. Eenmaal uitgehard is het tijd om het op te hangen in je tuin.
